Przepisy uległy zmianie, nie od dzisiaj na terenie całego Kraju obowiązuje zakaz palenia ognisk, czy też spalania odpadów na wolnym powietrzu. Ustawa o utrzymaniu porządku i czystości w gminach /art.10 ust. 2a/ dała swobodę działań samorządom dążącym do ważnego celu jakim jest ochrona środowiska i czystość powietrza. Większość gmin w Polsce, w tym także Rada Gminy Oświęcim podjęła uchwały całkowicie zakazujące spalania odpadów poza miejscami do tego przeznaczonymi.
Przepisy określają jasno czego nie wolno robić i co grozi za ich nieprzestrzeganie. Ustawa o odpadach w art. 30 ust. 1 zakazuje przetwarzania odpadów termicznie poza instalacjami i urządzeniami do tego przeznaczonymi. W art.191 również ustawy o odpadach napisano, że osobnicy, którzy wbrew art. 155 / ustawa o odpadach/ termicznie przekształcają owe odpady poza spalarnią podlegają karze aresztowania lub grzywny. Również Kodeks Wykroczeń w art. 82 § 1 pkt. 1 zawiera zapis, który brzmi, ie dla tych którzy mogą spowodować pożar i jego rozprzestrzenianie się poprzez niedozwolone używanie otwartego ognia mają zastosowanie restrykcje w postaci nagany, grzywny albo też aresztu. Do powyższych zapisów prawnych dodać należy art. 144 Kodeksu Cywilnego, zwany „przepisem sąsiedzkim”, który nawołuje do powstrzymania się od działań zakłócających możliwość korzystania z sąsiednich posesji poprzez rozprzestrzenianie się dymu z nielegalnego paleniska. Art. 145 Kodeksu wykroczeń stwierdza, że za takie działania grozi mandat, i to nie mały, bo w wysokości do 500 zł.
W przypadku Rodzinnych Ogrodów Działkowych wszystkie ogólnie obowiązujące przepisy skompensowane zostały w § 68 Regulaminu ROD. Przepis ten zakazuje spalania na terenie ogrodów wszelkich odpadów i resztek roślinnych i obowiązuje wszystkich, także tych, którzy gościnnie przebywają na terenie danego ogrodu.
Tyle przepisy, reszta zależy od naszej świadomości i wyobraźni. Zakaz palenia ognisk cały czas obowiązuje i raczej będzie obowiązywał w przyszłości. To od nas, działkowców oczekiwana jest zmiana mentalności i starych nawyków.
Zakaz spalania odpadów na terenie ROD ma także szerszy wymiar. Ogrody są częścią lokalnej infrastruktury, czyli obowiązują nas przepisy gminne, miejscowe a te także zakazują spalania niekontrolowanego. Zakazy spalania stanowią jednak ogólnoświatową tendencję ochrony środowiska naturalnego. Musimy więc zmienić nasze myślenie. Środowisko naturalne to MY, od nas także zależy jego przyszłość. Musimy uzmysłowić sobie fakt powiązania dalszego funkcjonowania ogrodnictwa działkowego z tworzeniem i kształtowaniem zdrowego środowiska naturalnego, korzystnego dla naszego organizmu. Robimy to lokalnie, ale stanowimy element większej całości, naszego Kraju, kontynentu i całego Globu. Nie paląc odpadów zwyczajnie chronimy Ziemię. Nie paląc odpadów na naszych małych działkach w ROD niwelujemy skutki zmian klimatu w skali mikro lokalnej, ale ogromnie ważnej dla całości problemu.
Przepisy to jedno, także te najbardziej nas, działkowców obowiązujące takie jak Regulamin ROD. Druga strona problemu to emisje do atmosfery pyłów zawieszonych powstałych w efekcie spalania odpadów. Każdy dym to zanieczyszczanie powietrza, za które grożą nam mandaty, ale także samounicestwianie środowiska, które zapewnić nam ma przecież zdrowy wypoczynek na działce. Przed nami nie stoi wybór. Zwyczajnie musimy dostosować się do realiów, które nas otaczają i wśród których funkcjonujemy także na naszych działkach. Czy chcemy, czy nie chcemy, czy nam się to podoba czy też nie zgadzamy się zakazami, musimy się do nich stosować. Najlepszym sposobem będzie po prostu ich polubienie czy też mniej emocjonalne zaakceptowanie jako faktów.